Millî Eğitim Bakanlığı tarafından hazırlanan Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli, 2024-2025 eğitim-öğretim yılında okul öncesi, birinci sınıf, beşinci sınıf, lise hazırlık ve dokuzuncu sınıf seviyelerinde uygulanmaya başlandı. Yeni modelde birinci sınıflar için okuma-yazma, matematik ve hayat bilgisi dersleri kapsamında kimi değişiklikler yapıldı. Öğrencilerin öğrenmesini kolaylaştıracak tarafta değişiklikler yapıldığı görüşünü savunan öğretmenler, programın bütüncül olması, öğretmene esnek vakit bırakması, bilgiyi direkt vermek yerine buldurmayı öğretmesinden ötürü yeni modele olumlu bakıyor.
HARF TAHSİLİNDE BİRİNCİ DEFA MÜHLET BELİRLENDİ
Okuma yazma dersinde, birinci öğrenilen harfler eski modelde ‘e-l-a’ iken yeni modelde ‘a-n-e’ oldu. Birinci öğretilen söz “Ela” yerine “ana”, birinci öğretilen cümle “Ela Lale el ele” yerine “Anne elinle nane at” oldu. Harflerin öğrenilmesinde birinci kere mühlet belirlendi. Harflerin tahsil mühleti 16 hafta olarak belirlendi. “A-n-e-t-i-l” olan birinci ses kümelerinin 6 hafta boyunca cümle kurulmadan öğretilmesi planlandı. Öğretmenler, ‘ela’ yerine ‘ana’ üzere çocuğun yakın etrafından bir sözün tahsili kolaylaştıracağını düşünüyor.
SESSİZ HARFLER TEK BAŞINA DEĞİL SESLİ HARFLE SÖYLENECEK
Sessiz harfler, artık tek başına seslendirilmeyecek. Kapalı hece formunda söylenecek. Örneğin, ‘l’, ’k’, ‘t’ sesleri tek başına değil başına sesli harf getirilerek ‘el’, ‘al’, ‘en’, ‘at’ olarak söylenecek. Öğretmenler manalı hecelerin ve sessiz harflerin tek başına verilmemesinin yanlışsız olduğunu düşünüyor. Yazı defterinde yer alan çizgi sayısı azaltıldı. 4 çizgi 3 aralık bulunurken yeni defterlerde 3 çizgi 2 aralık bulunuyor. Bununla öğrencilerin fazla çizgiden kaynaklı kuyruklu harfleri yanlış yazmalarının önüne geçilmesi amaçlanıyor.
KESİRLER, SAAT ÖĞRETİMİ BİRİNCİ SINIFLARDA KALDIRILDI
Matematik dersinde öğrencilerin öğrenme zahmeti çektiği bahisler ortasında yer alan kesirler, vakit ölçme (saat) ve sıvı ölçme üzere hususlar birinci sınıf müfredatından kaldırılarak, ikinci sınıfta işlenecek biçimde revize edildi.
Hayat bilgisi dersinde de sadeleştirmeye gidilerek, ders içeriği yüzde 57 oranında azaltıldı. Aile, arkadaşlık alakaları, ulusal şuur üzere hususlara daha fazla yük verilirken, çocukların çevrimiçi okuma yazma üzere dijital maharetler kazanması hedefleniyor. Örneğin, iletilerde sıklıkla kullanılan emojiler derste hisler anlatılırken kullanılıyor.
‘ÖĞRENMEDE ÖĞRENCİLER ÜZERİNDE DERT OLUŞTURMAZ’
Öğretmenler, birinci sınıflarda yapılan müfredat değişikliğine olumlu bakıyor. Özel okulda çalışan sınıf öğretmeni Neval Yalçın, bu modelin öğrenciler üzerindeki korkuyu azaltacağını ve yeni defter nizamının de yazım kusurlarını en aza indireceğini düşünüyor. Çocukları yarıştırmanın önüne geçildiğini belirten Yalçın, “Daha birinci sınıfta dakika tutarak öğrencilere okuma yaptırılıyordu. Burada çocuk ses çıkarmakta heyecanlandığı için dert düzeyi artıyordu. Sözleri gerçek söylem edemiyor, okuduğunu anlamıyordu. Bu modelde önüne geçilmiş oluyor. Öğretmen çocuktaki öğrenme eksikliğini fark ederek eksik öğrenmeleri ferdî çalışmalarla giderebilir. Böylece çocuğa ‘öğrenemiyorum’ ya da ‘arkadaşımdan geri kaldım’ telaşı yüklenmiyor” diye anlatıyor. Yalçın, harflerin yazımında karşılaşılan zahmetlerin en aza indirildiğini belirtiyor.
Dijital saat kullanan çocukların dakika kavramını anlamakta zorlandığını söyleyen Yalçın, “Bir saatin 60 dakika olduğunu anlayabiliyor ancak dakika kavramını zihninde oturtamıyor. Zira çocukların kollarında artık dijital saatler var. Hayatının hiçbir alanında analog saatle karşılaşmıyor çocuk” diyor. Yalçın, öğrencilerin yarım ve çeyrek olarak öğretilen kesirler konusunu anladığını “Kesirlerin kaldırılması gereksiz oldu. Çocuk esasen ekmeği de bölerek yaşayarak yapıyordu. Somut, gördüğü, yaşadığı bir konuydu” kelamlarıyla belirtiyor. Yalçın, “Bize sunulan, eğitimi verilen Maarif Modeli teoride çok hoş görünüyor fakat fonksiyonelliğini süreç içerisinde öğrencilerimizle birlikte pratiğe döktükçe eksilerini ve artılarını daha objektif olarak değerlendireceğiz” diyor.
‘ÇOCUKLARIN GÖRDÜĞÜ VARLIKLAR ÖĞRETİLİYOR’
İsmini vermek istemeyen sınıf öğretmeni, ‘e’ ve ‘l’ hecelerinin karıştırıldığından ötürü evvel ‘a’ ile başlanmasını gerçek buluyor. Öğretmen, “Bu değişim öğrenmeyi kolaylaştırır. Somut varlıklar içerisinde birinci evvel tanıdığı ‘ana’ üzerinden gidilmesi de yanlışsız olmuş. Birinci 6 hafta yalnızca hece ve söz öğretilecek. Öğrenci güzelce anladıktan sonra sözlerin birleştirilmesi daha yanlışsız olmuş” diyor. Anlamsız heceler üzerinde durulmayacak. Öğretmen, “Mesela ‘an’ kelimesinde a ve na yazıyorsun. Çocuk bunun ne manaya geldiğini bilmiyordu, yalnızca yazıyordu” örneğini veriyor.
Zaman öğretiminin kaldırılmasına ait öğretmen, “Biz birinci sınıftan itibaren çocuklara saat öğretiyorduk, dördüncü sınıfta hala daha saati bilmeyen çocuk oluyor. Zira çocukta vakit kavramı yok. Çocuk saati başında canlandıramıyor. Soyut kavramlardan fazla somut varlıklar, çocukların gördüğü varlıklar öğretilmek istenmiş” diyor.
‘Kaldırıldı’ olarak söylenen mevzuların öbür ünitelerin içerisine eklendiğini söyleyen öğretmen, programın uygulanabilir olmasının öğretmene ve kaynak kitapların yönlendirmesine bağlı olduğunu söylüyor. Öğretmen, “Programın uygulanabilir olması öğretmene bağlı. En yeterli programı koy, öğretmen uygulamadıktan sonra işe yaramaz. Öğretmene derslerde esnek bir vakit bırakmış. Ağır bir biçimde bilgiyi vermiyor, bilgiyi bulmayı öğretiyor. Öğretmenlere de programı nasıl uygulayacakları çeşitli atölye çalışmalarıyla öğretilmeli” diyor.